به گزارش سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ «آیا این از عدل است ای فرزند آزادشده‌ها که زنان و کنیزان تو در پس پرده باشند و دختران رسول الله اسیر؟! پرده‌های حُرمتشان را دریدی، و چهره‌هایشان را آشکار کردی، آنان را چونان دشمنان از شهری به شهری کوچانیده، ساکنان منازل و مناهل(بومی و غریب) بر آنان اشراف یافتند، و مردم دور و نزدیک و پست و فرو مایه و شریف چهره‌هایشان را نگریستند، در حالی که از مردان آنان حامی و سرپرستی همراهشان نبود.»
پیچیدن صدای حضرت زینب(س) در کاخ یزید بعد از آن همه مصیبت و بعد از آن همه سختی راه، وجهه‌ی دیگری از یک زن را در دنیا به نمایش می‌گذارد که هم عفیف و با حیاست هم با شجاعت است و هم در کازار جنگ و اجتماع منفعل نیست؛ زینب(س) همان الگوی زن سوم است که اسلام به معرفی آن پرداخته است.
کوه شجاعت و استقامت و حیاء
برای تبیین قدرت روحی حضرت زینب(س) واقعه‌ی عاشورا کافیست اما بد نیست اشاره ای نیز بکنیم که ایشان قبل از واقعه‌ی عاشورا نیز از جهت عقلی و سخنوری همانند نداشتند و زمانی که امام علی(ع) در کوفه بودند، ایشان در کنار خانه داری و همسرداری برای زنان تفسیر قرآن داشتند و لقب عقیله به معنای اوج احترام و کرامت را نیز بر او گذاشته بودند. در حادثه‌ی عاشورا و شام، حضرت زینب(س) توانستند نشان دهند قدرت روحی و تدبیر و عقل و شجاعت زن تا کجا می‌تواند بروز پیدا کند در عین حالی که حریم اختلاط بین مرد و زن را با حیا و عفت حفظ کند. حادثه‌ی عاشورا یک حادثه‌ی مذکر-مؤنث است، از این جهت که قیام و دفاع میدان کار مردان است اما تدبیر زنان خیمه گاه در عین شدت مصبیت و از همه مهم تر روایت تاریخ کربلا کار یک زن است. در کدام الگو، زن در عین حضور اجتماعی و تاثیر عمیق در متن تاریخ، هم در اوج عقل و تدبیر و اصالت است و هم ارزش دست نیافتنی خود را با عفت حفظ می‌کند؟ حضرت زینب(س) مرتبه ای را به رخ تاریخ می‌کشند که کمتر مردی قابلیت دست یابی به آن را دارد.
در روز عاشورا پیوسته حضور پررنگ حضرت زینب(س) دیده می‌شود به نحوی که ایشان خیمه‌گاه را آرام می‌کنند، لحظه به لحظه در کنار امام حسین(ع) می‌ایستند، پسران خود را آماده‌ی جهاد می‌کنند، امام سجاد(ع) را پرستاری می‌کنند و خودشان نیز از داغ عزیزان سوگوارند اما هنوز آنقدر تنها نشده اند.
بعد از ظهر عاشورا مسئولیت ایشان خطیر تر می‌شود، رفتن برادر و دیدن سر او روی نیزه از یک سو، جمع کردن بچه‌ها از زیر آتش خیمه‌ها از یک سو و محافظت از امام سجاد(ع) که مریض هستند از سویی دیگر. همچنین مسئولیت تدبیر 84 زن و بچه که همه سوگوارند و زجر دیده بر عهده‌ی ایشان است و به همه دلداری می‌دهند. گاهی به سمت بدن برادر برمی‌گردند روضه می‌خوانند و سوگواری می‌کنند اما از پا نمی‌افتند. اوج مقام معنوی ایشان نیز در شب عاشورا زمانی به تصویر کشیده می‌شود که در تاریکی شب با چادری نیمه سوخته نماز شب را ترک نمی‌کنند.
بعد از حرکت اسرا تدبیر و مقام عقلانی ایشان در کنار عفت و حیاء بیشتر جلوه گری می‌کند. در دروازه‌ی شام زمانی که مردم هلهله‌ی شادی سر می‌دهند و به هتک حرمت مشغولند ایشان در عین حفظ حیا با صدای خود جوری شام را به سکوت می‌کشانند که چهارپایان نیز از حرکت می‌ایستند؛ در همین زمان است که شروع به سخنوری می‌کنند. جوری با مردم کوفه حرف می‌زنند که مردم حس می‌کنند امام علی(ع) بازگشته است؛ ایشان زن هستند اما در شجاعت همانند پدر بزرگوارشان امام علی(ع) عمل می‌کنند و خیلی از مردها به گرد پای ایشان نمی‌رسند. خطابه‌ی شام کار را به جایی می‌برد که مردم شام به های های گریه می‌افتند! ایشان در مقابل چنین جمعیت غیر قابل اعتمادی محکم صحبت و حقانیت خود را ثابت می‌کنند؛ روایت‌گری و تاریخ سازی ایشان نیز پا به پای امام حسین(ع) پیش می‌رود. زینب(س) زن است و در متن تاریخ، در نهایت شجاعت، در اوج عفت و در کمال عقل.
کار به کاخ یزید که می‌رسد از شجاعت و تدبیر ایشان، آن ملعون به لرزه می‌افتد، ایشان به نحوی جواب یزید را با صلابت می‌دهند که در کاخ همهمه می‌افتد و یزید از ترس، تقصیرها را گردن ابن زیاد می‌اندازد و او را لعن می‌کند! حضرت زینب(س) در نهایت تحقیرهای یزید را با شجاعت در مقابل آن همه چشم به خود او برمی‌گرداند! این است زن مسلمان شیعه.
الگوی سوم زن
در جهان امروز زن‌ها معمولاً خود را میان دو الگو می‌یابند. یکی در مواجهه با افرادی است که سعی دارند زن را در خانه محبوس کنند و به او بقبولانند زن نمی‌تواند غیر از مادر و همسر خوب بودن تاثیر دیگری در اجتماع داشته باشد و او را تا همین حد متوقف می‌کنند. عده‌ی دیگری به زن حضور اجتماعی نیز می‌بخشند اما این حضور، زن را به عنوان شخصی بدون ارزش معرفی می‌کند، شاید زنان در این جامعه به مقامات علمی و سیاسی دست پیدا کنند اما جنس زن ارزشمند نخواهد بود چون او را با لذت‌های بصری تعریف کردند و حریمی برای اختلاط زن و مرد قائل نشدند. زمانی که در جامعه زن ارزان شد، مردان بدون تعهد از او استفاده کردند و حریمی برای او قائل نشدند، زن علی رغم اینکه به سواد و علم و حضور در اجتماع دست پیدا کرد اما خود را بی ارزش یافت. به عبارتی دیگر زن در این جوامع بدون دامن کوتاه نمی‌تواند ارزش خود را به دیگران بقبولاند. در کنار این دو گفتمان که زن معاصر در کشاکش بین این دو است اسلام از سالیان قبل الگوی سومی برای زن تعریف کرده که در این الگو او هم ارزشمند است هم حضور موثر اجتماعی دارد و تاریخ ساز است. الگوهای زن معرفی شده توسط اسلام و شیعه در قرآن و سیره‌ی معصومین زیاد هستند که هرکدام جداگانه قابلیت بررسی و تفحص دارند اما یکی از شاخص ترین زنان تاریخ که به خوبی قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها و ارزش زن را به نمایش می‌گذارد حضرت زینب(س) است .
قابل تعمیم به زن معاصر
درست است که از تبیین شرایط حضرت زینب(س) حدود هزار و چهارصد سال گذشته اما الگوی شخصیتی که ایشان از خود به عنوان زن مسلمان شیعه ارائه می‌دهند هنوز برای زنان معاصر قابل استفاده است. شجاعت و حضور اجتماعی در کنار عفت و حیا و زنانگی همان الگوی سوم زن است که اسلام برای تمامی دوران ها ارائه می‌دهد؛ الگویی که زن در آن یک شخص ارزشمند است، نه یک شیئ منفعل یا یک شخص ارزان و دم دست. امروزه نیز زنان درکنار عمل به وظیفه مادری و همسری می‌توانند به این مقام دست پیدا کنند که در کنار وظایف اصلی، در متن جامعه منفعل نباشند و با حفظ حریم زن و مرد در کنار تاریخ ساز بودن، ارزش خود را نیز حفظ کنند. همانطور که حضرت زینب(س) نشان داد می‌توان به آن شخصیت زن باوقار خردمند مومن دست پیدا کرد.
گزارش: بهار سادات شیخ الاسلامی
